Okul Başarısında Ailenin Rolü
Okul Başarısında Ailenin Rolü
Öğrencinin başarısında birçok farklı etmenler mevcuttur. Bunlar öğrencinin zeka seviyesi, derslere ilgisi ve merakı, motivasyonu, ders çalışma alışkanlıkları gibi bireysel faktörler; okulda verilen eğitim ve öğretmen-öğrenci iletişimi gibi okulla ilgili faktörler ve anne-baba tutumları, ev ortamı, model olma, ebeveynlerin beklentileri gibi ailesel faktörlerdir. Öğrencinin bireysel özelliklerinin ve davranışlarının okul başarısında başat bir rolü olduğu düşünülse de yapılan çalışmalar okul-aile birliğinin önemini ortaya koymuştur. Özellikle okulda başarılı ve başarısız öğrencilerin ev ortamı ve aile ilişkilerinin araştırıldığı çalışmalarda huzursuz ev ortamı, aile içi ilişkiler, kardeş sayısı, ekonomik durum gibi değişkenlerin, çocuğun okul başarısında çok önemli bir yere sahip olduğu ortaya konmuştur.
Çocuklar bizim geleceğimizdir, onların başarısı tüm ülkenin toplumsal, kültürel ve ekonomik yükselmesi için bir gerekliliktir. Bu başarı için eğitim öğretim faaliyetlerinin tüm paydaşlarına belirli görevler düşmektedir. Eğitim öğretim faaliyetlerine ailenin katılımı ve öğrencilere rol model olmalarıyla ancak tam bir başarıdan söz edilebilir. Bundan dolayı aşağıda öğrencilerin başarılarını artırmak ve daimi kılmak için önerilerde bulunulmuştur.
Anne-Babalara Öneriler
Anne babanın okula karşı olumsuz tutumu çocuğun başarısını negatif yönde etkiler. Anne babaların okulun gerekli ve yararlı bir ortam olduğuna inanmaları gerekmektedir. Bunun yanında anne baba eğitsel faaliyetlerde çocuğa rol model olmalıdır. Öğrenciye yaşam boyu öğrenme algısıyla örnek olmalıdırlar.
Çocuğun özellikleri göz ardı edilmemelidir. Öğrencinin yapabileceğinden fazla beklentiler ve bunların öğrenciye dayatılması bireyde suçluluk, utanç veya yetersizlik duygularının gelişmesine neden olur. Çocuğun kapasitesi gözlenmeli ve yapabileceğinin en iyisini yapması konusunda desteklenmelidir. Yine de sürekli ''ders çalış'' demek, notlarının düşük olmasından dolayı çocuğu suçlamak gibi baskıcı tutumlar işe yaramayacak hatta aile içi ilişkilerin gerilmesine neden olacaktır. Onların ilgi ve ihtiyaçlarını anlamak ve özelliklerine göre yönlendirmeler yapmak en doğru tutum olacaktır.
Diğer yandan çocukların birbiri ile kıyaslanması da doğru bir tutum olmayacaktır. Her çocuk bireysel özellikleriyle tektir, biriciktir. Başkaları ile kıyaslanmak bireyde anlaşılmamışlık hissi uyandırır. Bunun yerine çocuğun derslere karşı ilgisizliği varsa bunun nedenlerini anlaya çalışmak gerekmektedir.
Anne babalar çocuğu bütün özellikleriyle kabul etmeli ve bunu çocuğa hissettirmelidir. Aksi durumda çocuğun aitlik duygusu zarar görecektir ve bu da okul başarısını düşürecektir.
Fazla koruyucu ebeveyn tutumları çocuğun özerklik kazanmasına, sorumluluk bilincinin oluşamamasına neden olacaktır. Özellikle lise kademesinde çocuğu olan aileler, çocuğun yaşıyla uyumlu olarak ev içinde sorumluluklar vermeli, iş hayatına hazırlanmaları için okul hayatını sekteye uğratmadan hafif işlerde çalışmalarını desteklemelidir. Çocuklar bu şekilde üretken ve çalışkan hissedecektir, ekonomiye ve iş hayatına dair bakış açısı kazanacaklardır. Bunlarla beraber sosyal yönden de birçok beceri edineceklerdir.
Ebeveynler çocukların geleceğe dair düşünceleri hakkında konuşmalı, onların hedeflerini ve planlarını öğrenmeli ve bunların nasıl geliştirilebileceği konusunda rehberlik etmelidirler. Çocuk hedef belirleme konusunda zorluklar yaşıyorsa onun bireysel özelliklerine göre önerilerde bulunmak yardımcı olabilir. Yine bu konuda da baskıcı tutum aile içi ilişkilere zarar verir. Anne baba olarak çocuğun geleceği hakkında endişelendiğiniz noktaları paylaşabilirsiniz, bunlara dair önerilerde bulunabilirsiniz ama unutmayın ne karar verilirse verilsin hayatı yaşayacak kişi çocuğunuz. Onu sevmeyeceği, ilgisinin bulunmadığı bir alana hapsetmek mutsuz bireyler yetiştirmeye neden olacaktır.
Tüm bunların yanında çocuğunuzun gelişimi hakkında gözlemler yapmanız, öğretmenlerle sıkı bir iletişimde olmanız çocuğun da kendini değerli hissetmesine yardımcı olacaktır.